5 Ekim 2011 Çarşamba

3 Başlı Köpək Kerber...

Yunan mifalogiyasında, Hadesin idarə etdiyi, ölülərin olduğu yer altının qapısında gözətçilik edən üç başlı köpək (Hesiodea görə 50, Horacea görə isə 100 başı vardı). Quyruğu bir ilan olan və belində sayısız ilan başı olan, dişləri zəhəirli bu köpək Heraklın 12 tapşırığı arasında yer alırdı. Kerber Yunanca  çuxur (çox dərinlərdəki, şeytani çuxur) iblisi deməkdir. Yarı qadın yarı ilan Ekhidna ilə div Typhonun oğlu olan Kerberin qardaşı Orthrosdur. Böyük zincirlərlə bağlı olan bu köpəyin görəvi yer altına girən ölülərin təkrar yer üzünə çıxmalarının qarşısını almaqdır.
Sadəcə beş dəfə uduzmuşdur:
-       Son görəvi Kerberi yaxalamaq olan Herakl tərəfindən yaxalanaraq.,
-       Musiqi bacarıgından isdifadə edərək Orpheus tərəfindan uyudularaq,
-       Lethe çayındaki su yardımıyla Hermes tərəfindən uyudularaq,
-       Roma mifalogiyasında, dərmanlı kekslərlə  Aineias tərəfındən uyudularaq,
-       Yinə bir Roma nagılında, dərmanlı kekslərlə Psykhe tərəfındən uyudularaq.
Kerber xüsusən qapıların, çöllərin və sərhədlərin gözətçisi olmanın simvolu olmuşdur. Orta əsrlərdən günümüzə qədər, mifalogiyalada sıxca bu özəlliyi ilə yer almışdır (Dantenin İlahi Komedyasında Fluffy olaraq, və J. K. Rowlingin Harry Potter və Fəlsəfə Daşı adlı kitabında.) Ayrıca günümüzdə əmina-manlıq və savaş sahəsində də bu addan isdifadə edilir.
Heraklın Onikinci Görəvi.
Heraklın onikinci və son görəvi, Hadesin krallığını etdiyi ölülər diyarının gözətci köpeyi olan Kerberi  Afinaya gətirməkti. Görəvi aldıqdan sonra, digər tərəfə keçmək üçün Eleusisdan yardım və bilgi alan Herakl, Tanareum bölgəsində ölülər diyarına keçmək üçün girişi tapar. Afina və Hermesin yardımı ilə girişdən keçən ve Charonu da yinə Hermesin yardımı ilə geridə bıraxan Herakl Kerberi axtarkən, Ölülər diyarında Hades tərəfındən zincirlənən Thesusu sehirli kələpçələrindən çətin də olsa qurtarır.
Hades və Persephonenin qarşısına çıxıb vəziyyəti danışan Herakıl, onların icazəsini alaraq Kerberi geri gətirmək üzrə izin alır. Kerberin qarşısına çıxıb, güləşdə onu udmağı bacaran Herakl, Kerberi yer altı dünyasından çıxararaq Afinaya; Eurystheusun qarşısına çıxarır. Qorxudan haraya gizlənəcəyini  biləməyən Eurystheus, yaxınlıqda olan böyük bir amforanın içərisinə saxlanırmış. Kerber gün işığından qusub, öyüdüyü üçün ondan gizlənərmiş. Heraklın udub axirətdən gün işığına çıxartmış olduğu üçbaşlı köpək Kerber gün şüalarına tab gətirməyib quduzluqla qusaraq ifraz etdiyi seliyin torpağa düşməsindən zəhərli akonit otu göyərmişdir. Bu hadisə Akoni şəhəri yaxınlığında baş verdiyindən bitki də belə adlandırılmışdır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder