17 Aralık 2011 Cumartesi

İSTƏMƏK VƏ BACARMAQ....


Dünyada analoqu olmayan layihə.
Ölkənin ən böyük Layihəsi. Heydər Əliyev Mərkəzi tikintisi.
Bir zamanlar bir şeylərin xəyalını qurardım. Mənə əl çatmaz kimi görünürdü. Hər zaman qeyri-adi olmağı sevişəm. Bir vaxtlar bir dostuma deyirdim ki, ( o da mühəndisdir) görəsən mən elə bir bina yada qurgu tikəcəm ki, illər boy barmaqla göstərilsin. Gülürdü,  mən elə diyəndə. Səni bu deyinlə kim götürər işə deyirdi. Bəlkədə vaxdı gələndə nə edecəyimi bilirdi. Çünki mənə inanırdı və nəsə edəcəyimi bilirdi.  Amma zaman gəldi.  Allah ürəyimdən keçəni verdi. Buraxın Azərbaycanı dünyada sayılıb-seçilən  bir layihədə yer tutdum. Indi dünya ondan danışır və mən ölkədə xətri sayılan bu layihədə isdədəyimi etdim.   İlklərə imza atmışam. Yəni isdədiyimi eləmişəm. Bir vaxtlar deyirdim ki, kaş məndə böyük bir inşaat şirkətində işləyərdim. Etdimdə. Hər bir imkanımın olmasını isdəyirdim. Başqa yoldaşlarıma baxıb qipdə edirdim. Axı məndə əziyyət çəkirdim. Əziyyətlə oxuyurdum.  Bir yerlərə tutunmaq üçün dayanmadan işləyirdim.  Onların vəziyyəti yaxı idi. Mən isə sürünürdüm. Amma səbr etdim  və bacardım.  Bəziləri istəməsədə bu bacarığı qəbul elədi. Hansı ki,  mənə təpədən baxırdılar. Amma bu qədər əziyyəti və bacarığı kiminsə lovğa ağzında çeynətmək fikirim yoxdu. Mən necə özümə, işimə, gördüyüm işlərə və verdiyim əməyə hörmət edirəmsə,  mənim ətafımda olan insanlarda bunu mənə qarşı etməyə məcburdular.
Biriləri bir yerlərədə  işləyir. Kənardan baxan qipdə eləyir. Bəvəxtəvərlik verir. Ama fikirləşmir ki, bu insan bu vəzifəni,  bu yeri nece tutub. Ora necə gedib. Hec bir şey asan olmur. Nəyisə isdəyəsən gərək. Bacarmaq ücün əmək verəsən.
 İnsan özünü gözə soxmayanada bir az geri çəkiləndə bir cox adamın yanaşması fərqli olur. Kimisi də balaca bir iş görəndə  elə böyüdür  ki, deyirsən damı- dam üsdə qoyub. Ama bacarmaq insanın genetikasında var. Sadəcə bunu  isdəmək lazımdı. Birdə Allaha dua eləmək və isdəmək. Amma bir şərtlə ki, nə isdədiyini biləcəksən.
Bəzən elə anlar olur ki, kimləsə danışanda səni təhqir edər kimi deyir ki, sən mühəndis deyilsən. Axı mənim  nə bildiyimi,  nə elədiyimi, nələri bacardığımı bilmir axı. Sahədə necə işlədiyimi görməyib. Uzaqdan baxıb qiymət verirlər. Hə. Onu diyən hansısa bir böyük işlərə adını yazan  biri olsa nəysə. Elə insan deyir ki,  baxirsan sadəcə inşaatdan başı çıxmadığı üçün onunla müzakirə etməyi özümə təhqir sayıram.  Amma hər sahədə olduğu kimi, inşaatda hələ də Sovet fikirli mühəndislər var.
Amma kim nə deyir desin. Önəmli olan mən işimi sevirəm. Iş təcrübəm çox olmasada (çünki inşaatda hər şeyi bilirəm demək yanlış olar)  bir çox şey gömüşəm və hər gördüyüm şeyi damcı-damcı öz kisəmə yığmışam. Bu yolla davam edərsəm də daha da  böyük xoşbəxtliklər yaşayacağımı bilirəm.
Bizim millətin xüsusiyyətidi. Kimisə baltalamaq. Ama ağlı olan adam hamıya qulaq asar,  amma öz bildiyini eləyər.
Necə deyərlər: AĞZI OLAN DANIŞIR...

7 Aralık 2011 Çarşamba

Bir Hayalət Gəmi Efsanəsi: Mary Celeste


4 Dekabr 1872-də Kapitan David Dead Morehouse əmrindəki Dei grata adlı İngilis gəmisi New York ilə Cəbəllütarix  boğazı arasında seyr edərkən, qəribə və özbaşına bir şəkildə hərəkət edən bir gəmi gördülər. Gəmiyə yanaştılar, səsləndilər kimsə cavab vermədi, Kapitan adamlarına qayıqlar endirib, nə olduğuna baxmalarını əmr etdi, adamlar gəmiyə çıxdılar, görünüşə görə gəmidə heç kim yox idi Kamaradaki altı pəncərə taxtalarla bağlanılmışdı, paltarlar quruydu və jiletler paslanmamıştı, müəyyən edildi ki,  gəmi su almamışdı, bir tikiş maşını yağı qutusu şaquli olaraq dayanırdı, bu da göstərir ki, gəmi dalğalarla sarsılmadı kafi yemək və su var idi, bir kamaradaki masada, 'sevimli həyat yoldaşım Fanny ...." deyə başlayan bir məktub kağızı dayanırdı ...
Saat pozulmuş, kompas qırılmışdı, xilasedici qayıqlar yox idi, Sekstant və saniyə ölçən itkin idi, yerdə bir qadın paltarı və bir uşaq oyuncağı var idi, sanki hər kəs çox tələsik gəmini tərk etmiş kimi idi, ayrıca əsrarəngiz qan ləkələri var idi, ən qəribəsi də Kapitanın yatağının altına qanlı bir qılınc gizlənmişdi, seyir dəftəri xaric bütün sənədlər, konşimento itkin idi, ən son 24 Noyabrda tutulan gəmi seyr dəftərində, paralel, boylamlarla, Kapitanın Benjamin Briggs olduğu və gəmidə həyat yoldaşı və körpələri ilə ayrıca yeddi nəfərlik bir mürəttəbatın olduğu yazırdı, bəs gəminin tərk edilişini tapılana qədər keçən on gün ərzində nə olmuşdu?
Bu maraqlı hadisə ilə əlaqədar hamısı bir-birindən maraqlı nəzəriyyələr ortaya atıldı: Piratlar, Bermud Şeytan Üçbucağı, üsyan, UFO-lar vs. və bu mövzuda romanlar yazıldı, filmlər çəkildi. Amma gəmi Bermud Şeytan Üçbucağının bölgəsində seyr etməmişdi, quldurlar da gəmini kargosuyla buraxıb qaçacaq qədər axmaq ola bilməzdilər, üsyan üçünsə səbəb yox idi, çox maraqlı bir başqa nəzəriyyə gəmidəki gizli bir yolcuyla əlaqədar idi. Hadisə həqiqətən çox əsrarəngiz idi ...
Mary Celeste-yolçuları əsla tapıla bilmədi.
MARY Celeste gəmisiylə əlaqədar məlumatlar və gəminin aqibəti:
Mary Celeste, 31 metr boyunda, 282 ton ağırlığında bir gəmi idi, 1861-ci ildə, Spencer adalarında inşa edildiyində gəminin adı Amazondu. Gəminin uğursuz olduğu düşünülürdü, daha ilk səfərində kapitan ölmüşdü və Manş dənizinidə bir başqa gəmiylə çarpışmıştı. Amma daha sonra karlı və problemsiz səfərlər etdi, 1867-ci ildə fırtınaya tutulub, quruya çıxdı. Qurtarıldı və 1869-da Amerikalılar satın aldı, adını da Mary Celeste olaraq dəyişdirdilər. 5 Noyabr 1972-ci ildə Kapitan Benjamin Briggsin rəhbərliyində, kargosunda sənaye spirt olduğu halda New Yorkdan, İtaliyaya doğru yola çıxdı. Kaptanın yoldaşı və 2 yaşlı uşağı daxil, cəmi 10 adam vardı. Sonra, yuxarıda da izah edildiyi üzrə Dei Gratia gəmisi Mary Celeste-rast gəldi, iki saat boyunca gəmini gözlədilər, süründürüldüyünü düşündülər. Sonunda qayıqla gəmiyə çıxdılar və gəmidə kimsənin olmadığını başa düşdülər. Kapitanıın seyir dəftəri xaric bütün sənədlər də itkin idi, 1.701 barrel spirt kargoda dayanırdı, 6 aylıq yemək, içki də mövcud idi. Seyir dəftərinə son qeyd 24 Noyabr günü düşülmüştü. (Azor adalarının 160 km. cənubundaykən). Yolçular bu günə qədər tapılmadı, nə olduğu hələ bir müəmma. 1873-ci ildə, İspaniyaya iki xilasedici sandalının çatdığı, birində bir bayraq və cəsəd, digərində də 5 cəsəd olduğu hesabat edilincə, bu cəsədlərin Mary Celeste gəmisinin sərnişinlərinə aid olduğu düşünüldü lakin cəsədlərin heç biri qəti olaraq diaqnoz edilə bilmədi.
Mary Celeste, 12 il boyunca səfərlərə davam etdi, 1885-ci ildə, çox həddindən artıq bir şəkildə yüklənib səfərə çıxdı, gəminin kapitanı, sığortadan pul almaq üçün gəmini qəsdən batırmağa təşəbbüs etdi. Amma müvəffəqiyyətli ola bilmədi, gəmi batmadı və sığorta şirkəti saxtakarlığı ortaya çıxardı.
9 Avqust  2001-ci ildə, yazıçı Clive Cusslerın və film prodüseri John Davisin başçılığındakı bir araşdırma qrupu, Haiti sahillərində, gəminin dağıntılarını tapdığını bildirdi. Arxeoloq, James P. Delgado, taxta-şalban daxil müxtəlif hissələri analiz edərək, gəminin Mary Celeste olduğunu təsbit etdi. Buna baxmayaraq başqa tədqiqatçılar əmin olmadıqlarını söylədilər. Arizona Universitetinin gəminin şəxsiyyətiylə əlaqədar analiz araşdırmaları əsnasında, istifadə edilən ağacların gəminin batmamışdan ən az 10 il sonra belə canlı olduğu ortaya çıxdı.
Bir nəzəriyyəyə görə, Kapitan Briggs, daha əvvəl heç belə təhlükəli bir yük (spirt) daşımamışdı və narahatdı. Tarixçi Conrad Bayersə  görə kapitan Briggs, anbara indi, spirt buxarı və qoxusunu alınca, gəminin partlayış edəcəyini sanaraq, hər kəsin sandallara minməsi əmrini verdi amma təlaşdan qayıqlar gəmiyə yaxşıca bağlayamadı və gəmidən uzaqlaşdılar. Beləcə ya battılar ya da aclıq və susuzluqdan öldülər.
2005-ci ildə bu nəzəriyyənin inkişaf etmiş bir şəklini Alman tarixçi Eigel Weise ortaya atdı və nəzəriyyəsini sınamaq üzrə bir Londonda University Collegedə belə bir təcrübə keçirilib: Spirt buxarının alov alıb etməyəcəyini sınamaq üçün, gəminin ambarının bənzəri kiçik bir maked inşa edildi. Yanacaq olaraq Bütan və vedrələrin yerinə kağız küplər istifadə edildi. Anbar bağlandı və buxar alovlandı. Partlamanın şiddətiylə qapılar açıldı və tabut böyüklüyündəki maket sarsıldı. Kağız küplərə isə bir zərər gəlmədi. Bəlkə ambardaki bu yanğın mürəttabatı sandallara endirəcək qədər qorxutmuş ola bilərdi. Gəminin arxasındakı qopuq kəndir, mürəttəbatın gəmiyə bağlı olduğu nəzəriyyəsini təsdiqləyir. Gəmi tam yol sürətlə gedərkən tərk edilmişdi və az sonra da bir fırtına çıxmışdı. Bu vəziyyətdə qayıqlar gəmiyə bağlayan kəndir qopmuş və qayıqlar da fırtınaya dözə bilməmiş ola bilərdi.
Bəzilərinə görə isə mürəttəbat anbara enib spirti içmək istəyəndə, kapitanı öldürdülər və sandalı oğurlayıb qaçdılar. Başqa bir çox axmaq nəzəriyyələr də izah edildi amma nə olduğunu hələ heç kim qəti olaraq bilmir.

BARBADOSdakı Tabutlar-"Narahat Ruhlar"

 1807-ci ildə Barbadosda bir xristian qəbiristanlığında ağıllara durğunluq verən hadisələr serialı yaşandı. Eyni qəbiristanlığa basdırılan cəsədlərin hər biri yerindən oynayırdı. Yaxşı "Narahat ruhlar" deyilən bu əsrarəngiz hadisənin sirri nə idi?
Hadisələr 1807 -1820 tarixləri arasında meydana gəldi.
Qərbi Hind adalarındaki Barbados adalarında, Christ kilsəsinin gözəl bir məzarlığı vardı, Barbadosun zənginlərinin ailə məzarları burada idi.
1807-ci ilin İyulunda Qadın Thomasina Goddardın cəsədi sadə, taxta  bir tabutla məzar otağının ən üst qatına qoyuldu. Daha sonra, dəlilik, intihar və cinayət kimi pis şöhrətə sahib Chase ailəsi qoyuldu. Ailənin rəisi pis adam idi, qullarına qarşı elə zalimd idi ki, adamı ölümlə təhdid edirdilər.
22 Fevral 1808-də körpə Mary öldü, böyük ehtimalla atası, uşağı əsəbi  bir anında öldürmüşdü! Zavallı körpə, ağır, metal bir tabutla məzara qoyuldu.
Bir neçə ay sonra, ailənin dəliqanlısı, qeyri adiliyi ilə bilinən Dorcas, özünü həyətdəki bir şkafa kilidləyib, havasızlıqtan öldü. O da eyni məzara qoyuldu. Dəfn zamanı çöl qapıya gəldiklərində, iki zənci qapını açtı, tabutu daşıyanlar onu təqib etdilər, daş pillələrə yönəldilər, yalnız əl fənərinin ışığı vardı. Məzarın daxili qapısı açıldı və hər kəs qorxuyla bağırdı. Körpə  Chasenin  tabutu, qoyulduğu yerin tam qarşısında və baş tərəfi Yuxarıdan olaraq, dik dayanırdı!  
Kölələr xəndəkdəki, tabutu düzəltdilər və Dorcası bacısının yanına qoydular. Bir ay sonra, polkovnik Chase özünü öldürdü. O da eyni məzarlığa qoyuldu.
8 il sonra, Chaselərdən olan bir uşaq öldü və məzarlığa gətirildi. Bu müddət içində, qapının tutacaqları  paslanmıştı, qapını iki zənci ancaq açabildi, içəri girənlər qorxudan donub qaldılar! Qadın Goddardın tabutu normal yerində idi amma Chase ailəsinin tabutları ortalığa dağılmışdı! Bu çox maraqlı idi, çünki hər bir tabutu dörd kişi ancaq qaldıra bilirdi!
Bir ay sonra, məzarlığa çiçək qoyan bir qadın  çatırtı  səsləri və  inliyən birinin səsini eşitdi. Qadının atının  ağzından qorxudan köpüklər gəlməyə başladı və sonradan baytarda müalicə ettirmək  məcburiyyətində qaldı. Ertəsi Bazar, kilsənin xaricində bağlı dayanan atlar, qorxuyla dörd nala təpiklədilər və qaçmağa başladılar, oradan da dənizə, ölümə atladılar!
     Məzarlığın adı getdikcə daha pis səslənməyə başladı. Sırada Samuel Brewsterin cənazəsi vardı, kimi Kuba, kimi Haitidən gələn, 1000 nəfərlik qalabalıq  bir cənazəydi. Şiddətli bir fırtına vardı və dörd zənci kölə, qurğuşun tabutu daşıyırlardı ki, yenə, insanın qanını donduran eyni mənzərə ilə qarşılaşdılar, tabutlar yenə ortalığa dağılmışdı.
    Bu yerdə, işə adanın qubernatoru Lord Combermere qarışdı, sonrakı cənazəyə şəxsən qatıldı, bu tabutunun yeri heç pozulmayan Thomasino Goddardın qızı Thomasino Clarkeın cənazəsiydi. Vali, məzarlıqda bir yeraltı dəhlizi olub olmadığına baxtı (ki, heç yox idi), adamlara, yeni tabutu gətirmədən əvvəl, tərs çevrilmiş tabutları düzəliş eləmələrini əmr etdi, sonra döşəməni incə qumla örtdü və qapıya yeni bir kilid taxdırdı. Son olaraq qapı, alçıyla möhürlənildi, qubernator və adamları alçı nəm ikən, üzüklərini iz bıraxacak şəkildə bastırdılar.
18 Aprel 1820-də günəşli bir gündə, vali son dəfə məzarı açtı. Qapıdaki  möhür pozulmamıştı. Ustalar alçıyı qırdılar, amma qapını ancaq bir-iki santimetr açabildilər çünki qapıya bir şey dayanırdı, zorladıqca qapı açıldı, ağır bir cisim pillələrə çarparaq düştü, təbii ki bu bir tabuttu. Məzara girdiklərində, Dorcas Chasa aid bir qol sümüyü gördülər, tabutun kənarından çölə sallanmışdı. Qadın Goddardın tabutu xaric, bütün tabutlar yenə təsadüfi yerdə idi,. Cənazəni başqa bir yerə gömdürdü.
London Elm Muzeyi və Fizika Araşdırmalar Dərnəyindən araşdırmacılar olayı araşdırdılar amma heç bir cavab tapılmadı.
Tabutlar, yer hərəkətlərindən dolayı çevrilmiş ola bilməzdi çünki məzar bir mərcan yatağına dayanırdı, giriş qapısından başqa heç bir yeraltı dəhlizi yox idi, qapıdakı möhür pozulmadığına görə, birinin gizlicə içəri girməsi imkansızdı, məzara qoyulan mücəvhərlərə toxunulmamışdı, ona görədə məzar oğrularının işi də deyildi.
Elliot məzarlığı bir daha əsla istifadə olunmadı.