7 Aralık 2011 Çarşamba

Bir Hayalət Gəmi Efsanəsi: Mary Celeste


4 Dekabr 1872-də Kapitan David Dead Morehouse əmrindəki Dei grata adlı İngilis gəmisi New York ilə Cəbəllütarix  boğazı arasında seyr edərkən, qəribə və özbaşına bir şəkildə hərəkət edən bir gəmi gördülər. Gəmiyə yanaştılar, səsləndilər kimsə cavab vermədi, Kapitan adamlarına qayıqlar endirib, nə olduğuna baxmalarını əmr etdi, adamlar gəmiyə çıxdılar, görünüşə görə gəmidə heç kim yox idi Kamaradaki altı pəncərə taxtalarla bağlanılmışdı, paltarlar quruydu və jiletler paslanmamıştı, müəyyən edildi ki,  gəmi su almamışdı, bir tikiş maşını yağı qutusu şaquli olaraq dayanırdı, bu da göstərir ki, gəmi dalğalarla sarsılmadı kafi yemək və su var idi, bir kamaradaki masada, 'sevimli həyat yoldaşım Fanny ...." deyə başlayan bir məktub kağızı dayanırdı ...
Saat pozulmuş, kompas qırılmışdı, xilasedici qayıqlar yox idi, Sekstant və saniyə ölçən itkin idi, yerdə bir qadın paltarı və bir uşaq oyuncağı var idi, sanki hər kəs çox tələsik gəmini tərk etmiş kimi idi, ayrıca əsrarəngiz qan ləkələri var idi, ən qəribəsi də Kapitanın yatağının altına qanlı bir qılınc gizlənmişdi, seyir dəftəri xaric bütün sənədlər, konşimento itkin idi, ən son 24 Noyabrda tutulan gəmi seyr dəftərində, paralel, boylamlarla, Kapitanın Benjamin Briggs olduğu və gəmidə həyat yoldaşı və körpələri ilə ayrıca yeddi nəfərlik bir mürəttəbatın olduğu yazırdı, bəs gəminin tərk edilişini tapılana qədər keçən on gün ərzində nə olmuşdu?
Bu maraqlı hadisə ilə əlaqədar hamısı bir-birindən maraqlı nəzəriyyələr ortaya atıldı: Piratlar, Bermud Şeytan Üçbucağı, üsyan, UFO-lar vs. və bu mövzuda romanlar yazıldı, filmlər çəkildi. Amma gəmi Bermud Şeytan Üçbucağının bölgəsində seyr etməmişdi, quldurlar da gəmini kargosuyla buraxıb qaçacaq qədər axmaq ola bilməzdilər, üsyan üçünsə səbəb yox idi, çox maraqlı bir başqa nəzəriyyə gəmidəki gizli bir yolcuyla əlaqədar idi. Hadisə həqiqətən çox əsrarəngiz idi ...
Mary Celeste-yolçuları əsla tapıla bilmədi.
MARY Celeste gəmisiylə əlaqədar məlumatlar və gəminin aqibəti:
Mary Celeste, 31 metr boyunda, 282 ton ağırlığında bir gəmi idi, 1861-ci ildə, Spencer adalarında inşa edildiyində gəminin adı Amazondu. Gəminin uğursuz olduğu düşünülürdü, daha ilk səfərində kapitan ölmüşdü və Manş dənizinidə bir başqa gəmiylə çarpışmıştı. Amma daha sonra karlı və problemsiz səfərlər etdi, 1867-ci ildə fırtınaya tutulub, quruya çıxdı. Qurtarıldı və 1869-da Amerikalılar satın aldı, adını da Mary Celeste olaraq dəyişdirdilər. 5 Noyabr 1972-ci ildə Kapitan Benjamin Briggsin rəhbərliyində, kargosunda sənaye spirt olduğu halda New Yorkdan, İtaliyaya doğru yola çıxdı. Kaptanın yoldaşı və 2 yaşlı uşağı daxil, cəmi 10 adam vardı. Sonra, yuxarıda da izah edildiyi üzrə Dei Gratia gəmisi Mary Celeste-rast gəldi, iki saat boyunca gəmini gözlədilər, süründürüldüyünü düşündülər. Sonunda qayıqla gəmiyə çıxdılar və gəmidə kimsənin olmadığını başa düşdülər. Kapitanıın seyir dəftəri xaric bütün sənədlər də itkin idi, 1.701 barrel spirt kargoda dayanırdı, 6 aylıq yemək, içki də mövcud idi. Seyir dəftərinə son qeyd 24 Noyabr günü düşülmüştü. (Azor adalarının 160 km. cənubundaykən). Yolçular bu günə qədər tapılmadı, nə olduğu hələ bir müəmma. 1873-ci ildə, İspaniyaya iki xilasedici sandalının çatdığı, birində bir bayraq və cəsəd, digərində də 5 cəsəd olduğu hesabat edilincə, bu cəsədlərin Mary Celeste gəmisinin sərnişinlərinə aid olduğu düşünüldü lakin cəsədlərin heç biri qəti olaraq diaqnoz edilə bilmədi.
Mary Celeste, 12 il boyunca səfərlərə davam etdi, 1885-ci ildə, çox həddindən artıq bir şəkildə yüklənib səfərə çıxdı, gəminin kapitanı, sığortadan pul almaq üçün gəmini qəsdən batırmağa təşəbbüs etdi. Amma müvəffəqiyyətli ola bilmədi, gəmi batmadı və sığorta şirkəti saxtakarlığı ortaya çıxardı.
9 Avqust  2001-ci ildə, yazıçı Clive Cusslerın və film prodüseri John Davisin başçılığındakı bir araşdırma qrupu, Haiti sahillərində, gəminin dağıntılarını tapdığını bildirdi. Arxeoloq, James P. Delgado, taxta-şalban daxil müxtəlif hissələri analiz edərək, gəminin Mary Celeste olduğunu təsbit etdi. Buna baxmayaraq başqa tədqiqatçılar əmin olmadıqlarını söylədilər. Arizona Universitetinin gəminin şəxsiyyətiylə əlaqədar analiz araşdırmaları əsnasında, istifadə edilən ağacların gəminin batmamışdan ən az 10 il sonra belə canlı olduğu ortaya çıxdı.
Bir nəzəriyyəyə görə, Kapitan Briggs, daha əvvəl heç belə təhlükəli bir yük (spirt) daşımamışdı və narahatdı. Tarixçi Conrad Bayersə  görə kapitan Briggs, anbara indi, spirt buxarı və qoxusunu alınca, gəminin partlayış edəcəyini sanaraq, hər kəsin sandallara minməsi əmrini verdi amma təlaşdan qayıqlar gəmiyə yaxşıca bağlayamadı və gəmidən uzaqlaşdılar. Beləcə ya battılar ya da aclıq və susuzluqdan öldülər.
2005-ci ildə bu nəzəriyyənin inkişaf etmiş bir şəklini Alman tarixçi Eigel Weise ortaya atdı və nəzəriyyəsini sınamaq üzrə bir Londonda University Collegedə belə bir təcrübə keçirilib: Spirt buxarının alov alıb etməyəcəyini sınamaq üçün, gəminin ambarının bənzəri kiçik bir maked inşa edildi. Yanacaq olaraq Bütan və vedrələrin yerinə kağız küplər istifadə edildi. Anbar bağlandı və buxar alovlandı. Partlamanın şiddətiylə qapılar açıldı və tabut böyüklüyündəki maket sarsıldı. Kağız küplərə isə bir zərər gəlmədi. Bəlkə ambardaki bu yanğın mürəttabatı sandallara endirəcək qədər qorxutmuş ola bilərdi. Gəminin arxasındakı qopuq kəndir, mürəttəbatın gəmiyə bağlı olduğu nəzəriyyəsini təsdiqləyir. Gəmi tam yol sürətlə gedərkən tərk edilmişdi və az sonra da bir fırtına çıxmışdı. Bu vəziyyətdə qayıqlar gəmiyə bağlayan kəndir qopmuş və qayıqlar da fırtınaya dözə bilməmiş ola bilərdi.
Bəzilərinə görə isə mürəttəbat anbara enib spirti içmək istəyəndə, kapitanı öldürdülər və sandalı oğurlayıb qaçdılar. Başqa bir çox axmaq nəzəriyyələr də izah edildi amma nə olduğunu hələ heç kim qəti olaraq bilmir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder